De "Made in Russia"-strategie, instrument voor economische diversificatie dat zijn beperkingen heeft

Als antwoord op fluctuaties in de prijs van fossiele brandstoffen en op door westerse landen afgekondigde economische sancties heeft Rusland een strategie ontwikkeld om “Made in Russia” een gunstiger positie te geven, maar het resultaat is nog niet onverdeeld gunstig.

Rusland wil sinds de Westerse sancties in verband met de annexatie van de Krim de diversificatie van zijn economie versnellen, en heeft daarom een aantal maatregelen genomen die de afhankelijkheid van Rusland van invoer en fossiele brandstoffen moet verminderen. Maar de bereidheid om lokale in plaats van ingevoerde producten te gebruiken hangt van veel factoren af, die niet allemaal zijn vervuld.

"Made in Russia" – gericht op sleutelsectoren van de economie

Speciale investeringscontracten om buitenlandse investeringen te bevorderen, belastingvoordelen voor bepaalde “Made in Russia”-producten, voorkeursbehandeling bij overheidsopdrachten: er zijn veel initiatieven die het bedrijven makkelijker maken om hun schaal te vergroten. Met als doel modernisering, technologie en innovatie te bevorderen zijn er in het verlengde van de oprichting van het Russische Exportcentrum een aantal stimulerende maatregelen genomen (speciale economische zones, overheidssubsidies, nauwere samenwerking tussen onderzoek en bedrijven, exportsteun, enz.).

Om met name lokale productie te bevorderen kennen de landbouw- en levensmiddelen-, farmaceutische, automotive en IT-sector reeds hun eigen regelingen en stimulerende maatregelen.

De grootste resultaten zijn behaald in de landbouw- en levensmiddelensector. In deze sector geldt een embargo op landbouwproducten uit landen die sancties tegen Rusland hebben ingesteld. De tekorten die daardoor zijn ontstaan, hebben tot hogere prijzen geleid, waardoor de Russische consumenten van ingevoerde op lokale producten zijn overgestapt, met een aanzienlijke toename van de voedselproductie tot gevolg. Hierdoor kon Rusland op het gebied van de vleesproductie zelfvoorzienend worden. De lagere kwaliteit van bepaalde lokale producten is ondanks de prijsverschillen soms toch een reden om producten in te voeren.

Wat de IT-sector betreft mogen overheidsinstellingen nu geen computers, telecomproducten en huishoudelijke apparatuur meer uit het buitenland betrekken als er lokale producenten zijn die dezelfde goederen aanbieden. De overheid probeert tegelijkertijd ook om de productie van elektronische componenten te verhogen om daarmee het westerse embargo op de verkoop van technologieën aan de energie-, inlichtingen- en militaire sector op te vangen, maar het rendement daarvan blijft bescheiden.

Dezelfde wens om de invoerafhankelijkheid te verminderen is zichtbaar in de farmaceutische sector. Daar gelden belastingprikkels voor lokale productie en hebben lokale producten een voorrangspositie bij de overheidsaanschaffingen. Buitenlandse industriëlen die een speciaal investeringscontract afsluiten met de Russische overheid krijgen bij de staat voordelen van exclusiviteit. Maar ook hier zijn de gestelde doelen nog lang niet gehaald.

In de automotive sector, tenslotte, zijn er speciale investeringscontracten met buitenlandse producenten waarin belastingvoordelen, een voorkeursbehandeling bij overheidsaanbestedingen en bescherming tegen toekomstige belastingmaatregelen worden geboden in ruil voor de verplichting om lokaal te produceren en te zorgen voor innovatie. Maar terwijl Opel aankondigt dat het terugkeert naar de Russische markt, gaat Ford zijn fabrieken daar sluiten. De markt voor bedrijfsvoertuigen en vrachtwagens is dynamischer en aantrekkelijker.

een "Made in Russia"-strategie die tegen structurele hindernissen oploopt.

De “Made in Russia”-strategie is afhankelijk van de beschikbaarheid van productiemiddelen, de modernisering van productielijnen en de verbetering van het bedrijfsklimaat. Zij blijft daardoor complex en een zaak van de lange termijn. Sancties en tegensancties (zowel bestaande als potentiële), het bedrijfsklimaat, toenemend politiek risico en het tekort aan arbeid hebben ook een drukkend effect op binnenlandse en buitenlandse investeringen.

Het land heeft een tekort aan bepaalde hoogwaardige petrochemische producten, zoals composieten en additieven, maar ook aan gewalste metallurgische producten en buizen. Dit tekent de situatie dat de lokale verwerking van grondstoffen ontoereikend is. Ook hierin tracht de overheid verandering aan te brengen.

De Made in Russia-strategie is een voorwaarde om de economische werkelijkheid van morgen het hoofd te bieden, maar is nog maar net begonnen om enige vrucht te dragen. De strategie zal een diepgaande en zich over een lange termijn uitstrekkende transformatie van de Russische productieketens vergen.