Lithium: grootschalige industriële mogelijkheden, maar beperkt aanbod op middellange termijn

Nu de omschakeling naar elektrische of waterstofvoertuigen meer dan ooit onder de loep wordt genomen, wordt lithium een strategische grondstof van vitaal belang. De eerste lithiummijn wordt in 2027 in Frankrijk geopend. Net als bij koper en een aantal andere ertsen hangen productie en vraag naar witmetaal grotendeels af van macro-economische trends en wereldwijde groeimogelijkheden. Maar hoewel de meeste metaalprijzen sinds het begin van de zomer zijn gedaald, blijft de prijs van lithium hoog. Deze trend is vooral opmerkelijk omdat de klantsectoren, met name de automobielindustrie, op korte termijn zeer gemengde vooruitzichten hebben.

EEN SLEUTELROL, GROTE VRAAG EN EEN AANBOD DAT GEEN GELIJKE TRED HOUDT

Lithium is een essentiële component voor het koolstofvrij maken van de economie: de batterijen die in elektrische voertuigen worden gebruikt, bestaan hoofdzakelijk uit wit metaal. Deze moeilijk vervangbare grondstof kwam begin jaren 2000 weer op de voorgrond vanwege de problemen met de opslag van energie. Het aanbod is momenteel te beperkt om aan de vraag te voldoen en staat onder druk door een gebrek aan investeringen. De westerse economieën hebben jarenlang weinig aandacht besteed aan hun mijnvoorraden. Bovendien lijkt het feit dat de koolstofarme mobiliteitssector door regeringen wordt gesteund, lithium te beschermen tegen de ups en downs van de wereldwijde groei. Ten slotte zou de wereldwijde vraag op middellange en lange termijn moeten blijven stijgen door de overgang naar een koolstofarme economie.

Sterk geconcentreerde voorraden en productieketen

Argentinië, Bolivia en Chili zijn goed voor 58% van de wereldvoorraden - een veel hogere concentratie dan voor andere onedele metalen. Ter vergelijking: 13 landen zijn goed voor 75% van de geïdentificeerde koperreserves in de wereld. Ook de wereldproductie van lithium is sterk geconcentreerd en wordt gedomineerd door het driemanschap Australië, Chili en China, dat in 2021 goed was voor 90% van de wereldproductie. Downstream is de waardeketen nog sterker geconcentreerd: in 2021 raffineert China 60% van het lithium in de wereld en vertegenwoordigt het 77% van de wereldwijde productiecapaciteit voor batterijcellen en 60% van de wereldwijde productie van batterijcomponenten.
De uitdaging is nu om vaardigheden met een hoge toegevoegde waarde te verwerven en te behouden die de industriële soevereiniteit van een land waarborgen naast een sterk technologisch comparatief voordeel voor bedrijven.
De Association of European Automotive and Industrial Battery Manufacturers voorspelt dat de Europese batterijmarkt in 2030 35 miljard euro waard zal zijn, waarvan lithium-ion ongeveer de helft uitmaakt. Europa wil tegen 2030 zelfvoorzienend zijn in de batterijproductie, maar zal niet uitsluitend kunnen steunen op nationale mijnbouwprojecten. Australië lijkt op middellange termijn zijn troefkaart te zijn.

ONZEKERHEDEN

De hoge instabiliteit van met name grondstoffen en metalen zou uiteindelijk de ontwikkeling van de lithiumprijzen kunnen beïnvloeden. Deze volatiliteit kan onder meer worden verklaard door de onzekerheid van de vraag
in verband met de moeilijkheden in de Chinese vastgoedsector. Deze tegenwind zal gevolgen hebben voor de prijsvolatiliteit van lithium.
Bovendien zijn mijnbouwbedrijven bezig terug te keren naar strategieën die eerder op waarde dan op volume zijn gebaseerd. Nadat ze hun winstgevendheid zagen stijgen dankzij de prijsstijging in de eerste helft van 2022, hebben de daling van de metaalprijzen en de hoge energiekosten de mijnbouwbedrijven ertoe aangezet hun investeringen terug te schroeven. Als gevolg daarvan moeten lithiumbedrijven rekenen op prijsniveaus om hun winstgevendheid te handhaven en tegelijkertijd de investeringen beperken in de context van een wereldwijde recessie in 2023. Het opsporen van nieuwe lithiumbronnen kan drie tot vijf jaar duren - plus twee tot drie jaar voor het opzetten van ertsverwerking; dit zal onvermijdelijk gevolgen hebben voor de leveringsvolumes op middellange termijn.
Steun van China aan de batterij-industrie kan ook de druk op de productievolumes verhogen en de lithiumprijzen opdrijven. Ondanks het pessimisme over de economische vooruitzichten in China staat de vastberadenheid van het land om zijn comparatief voordeel in het segment van de lithium-ionbatterijen te behouden niet ter discussie. Als China financiële middelen inzet om de sector van de lithium-ionbatterijen te ondersteunen, zal dit leiden tot een spontane stijging van de vraag.
Ten slotte is er veel onzekerheid over de toekomst van de lithiumsector in Europa. Het verbod op de verkoop van voertuigen met verbrandingsmotor in 2035 is gebaseerd op onvolgroeide herindustrialisatieprogramma's: mijnprojecten en gigafabrieken. Mijnbouwprojecten in Europa kunnen fel omstreden zijn, waardoor de druk op autofabrikanten en hun afhankelijkheid van landen die lithium en batterijen produceren, toeneemt. Op middellange termijn betekent dit een grotere kwetsbaarheid voor crises in de toeleveringsketen - inclusief logistiek - tussen de mijnen en de batterijproducenten.

Al onze sectorprognoses vindt u in onze Barometer