Verloren illusies en grote verwachtingen - Coface Landen- en sectorrisico Barometer 2023 Q2

Het jaar 2023 begon met veel enthousiasme, maar het zal naar alle waarschijnlijkheid niet het jaar worden dat de meeste waarnemers en beleggers hadden verwacht. De eerste maanden van 2023 hebben enkele van onze overtuigingen versterkt:

• nee, de inflatie zal in de ontwikkelde landen niet spontaan en pijnloos terugkeren naar zijn doel van 2% in ontwikkelde landen;
• nee,  de grote centrale banken zullen tussen nu en het einde van het jaar niet omdraaien;
• en nee,  de loutere opheffing van de gezondheidsbeperkingen zal China niet in staat stellen om de rol van relaismotor van de wereldeconomie te spelen.

Twee essentiële zaken die de markt uit het oog was verloren, kwamen ook weer op de voorgrond: toegang tot overvloedige, goedkope energie blijft cruciaal voor het functioneren van het mondiale economische systeem, en monetair beleid heeft directere effecten op de waardering van activa en financiële stabiliteit dan op consumentenprijzen.

De economische vooruitzichten blijven nauw verbonden met de inflatietrends en de reactie van de centrale banken, en onze prognoses zijn onderhevig aan een aantal neerwaartse risico's, waaronder het aanbod van energie en krediet.

Tegen deze achtergrond heeft Coface 13 opwaarderingen en 2 afwaarderingen aangebracht in haar landenbeoordelingen, evenals 26 wijzigingen in haar sectorbeoordelingen (13 herclassificaties en 13 afwaarderingen). Dit onderstreept een verbetering van de vooruitzichten, maar geeft een omgeving weer die zeer veeleisend en onzeker blijft.

DE VEERKRACHT VAN DE WERELDECONOMIE WORDT BEVESTIGD, MAAR DE VOORUITZICHTEN BLIJVEN SOMBER

De groeicijfers van het begin van het jaar voor de belangrijkste economieën bevestigden dat het spook van de recessie voorlopig is verdwenen (met uitzondering van Duitsland). Daar zijn verschillende redenen voor. Ten eerste is Europa erin geslaagd om een verstoring van de energievoorziening te voorkomen. Ten tweede kwam de veerkracht van een toename van de consumptie in Noord-Amerika en China. Tot slot bevestigden ook de opkomende economieën hun veerkracht. Dit alles heeft ertoe geleid dat we onze groeiprognose voor de wereldeconomie in 2023 naar boven hebben bijgesteld tot 2,2%.

Deze verschillende factoren worden weerspiegeld in onze landenbeoordelingen, met 13 opwaarderingen, die voornamelijk betrekking hebben op opkomende landen^[1]. Zeven van de 13 sectorale opwaarderingen hebben betrekking op de transportsector, die profiteert van de opleving van het toerisme en de vermindering van de spanningen in de toeleveringsketens.

De economische vooruitzichten blijven echter somber voor 2023 en daarna, vooral in de geavanceerde economieën. Onze prognose (2,3% groei voor 2024) suggereert dat het onwaarschijnlijk is dat de wereldwijde groei significant zal opveren. De bijna-stagnatie van de wereldeconomie zal aanhouden, met aanhoudende zwakte in de VS, een schoorvoetend herstel in Europa en een Chinese groei onder het niveau van voor de pandemie.

INFLATIE DAALT, MAAR IS NOG NIET WEG

Op de lijst van grote risico's voor de komende maanden blijft het risico van hardnekkige inflatie hoog. De 'mechanische' daling van de inflatie in de eerste helft van het jaar is bevestigd, nu de gevolgen van het conflict in Oekraïne op de energieprijzen in de meeste economieën wegebben. Aan de andere kant zijn er ook signalen van een meer verankerde inflatie, waarbij de kerninflatie zich stabiliseert op hoge niveaus in de eurozone, het VK en de VS.

Hernieuwde inflatiedruk is nog steeds mogelijk. Het herstel van China heeft nog niet zijn volledige potentieel bereikt en zal waarschijnlijk druk uitoefenen op de gasvoorziening. Ondertussen is de oliemarkt krapper geworden na de aankondigingen van OPEC+ over productieverlagingen. De organisatie heeft het equivalent van ongeveer 3,7% van de wereldwijde vraag aan de markt onttrokken. Voorlopig handhaven we onze prognose van een jaargemiddelde van ongeveer 90 USD/vat.

Naast de energieprijzen moeten ook de landbouwgrondstoffen in de gaten worden gehouden. Hoewel hun daling in de afgelopen maanden niet noodzakelijk is doorgerekend in de consumentenprijzen, duiken er al nieuwe opwaartse risico's op. Naast het Russisch-Oekraïense conflict, dat druk zal blijven uitoefenen, lijkt het klimaatfenomeen El Niño vanaf de tweede helft van 2023 in het verschiet te liggen. Het zou de productie en prijzen in 2023-24 kunnen beïnvloeden, met warmere temperaturen en intense watertekorten in sommige delen van de wereld.

STRENGERE KREDIETVOORWAARDEN EN EEN VERDERE STIJGING VAN HET AANTAL BEDRIJFSINSOLVENTIES

De effecten op de inflatie van de ongekende monetaire verkrapping van de afgelopen maanden zijn nog grotendeels zichtbaar, vooral wat betreft de prijzen van diensten. Deze stijgen nog steeds op een niveau dat nauwelijks verenigbaar is met de inflatiedoelstelling van 2%. Toch hebben enkele van de belangrijkste centrale banken besloten om renteverhogingen te pauzeren, te beginnen met de Bank of Canada, de Reserve Bank of Australia en waarschijnlijk ook de Fed. Daarentegen zal de Bank of England haar rente waarschijnlijk weer verhogen en zal de ECB waarschijnlijk gedwongen worden om te verhogen tijdens haar volgende vergaderingen.

Pauzes in renteverhogingen moeten het mogelijk maken om de impact van de maatregelen van het afgelopen jaar te beoordelen. De turbulentie in de banksector kan namelijk zorgen baren over een kredietschaarste, die nu al zichtbaar is. De vertraging van nieuwe leningen aan huishoudens en bedrijven, die de binnenlandse vraag, de economische activiteit en uiteindelijk de inflatie drukt, pleit ook voor een voorzichtige houding van centrale banken.

In de komende maanden zullen bedrijven te maken krijgen met een ongunstig klimaat van hogere prijzen en strengere kredietvoorwaarden en een zwakke binnenlandse vraag. Bovendien zullen bedrijven, na een algemene stijging van de marges in 2022, hun operationele winstgevendheid waarschijnlijk zien dalen door de gecombineerde effecten van een geleidelijke daling van de kerninflatie en stijgende loonkosten per eenheid product. De scherpe stijging van het aantal bedrijfsfaillissementen sinds het begin van het jaar in de meeste geavanceerde economieën zal de komende maanden waarschijnlijk aanhouden en zelfs toenemen.

2024: OPKOMENDE ECONOMIEËN ZULLEN DE WERELDWIJDE GROEI BLIJVEN AANDRIJVEN, MAAR KWETSBARE PLEKKEN BLIJVEN BESTAAN

Terwijl de geavanceerde economieën hun groei in 2024 zullen zien afnemen, zouden de opkomende landen moeten versnellen met een groei van 3,9%, hun sterkste expansie sinds 2018. De belangrijkste factor is het geleidelijke herstel van de Chinese economie, dat gunstig zal zijn voor grondstoffenexporteurs. De tweede factor is de pauze in de monetaire verkrappingscyclus van de Fed.

Coface geeft daarom een upgrade aan energie-exporterende landen zoals Saoedi-Arabië, Qatar, Nigeria en Kazachstan. Ondertussen keren Maleisië en de Filippijnen, die zullen profiteren van de toestroom van Chinese toeristen, terug naar hun beoordelingen van vóór de pandemie. Er moet echter worden benadrukt dat door de aanscherping van de wereldwijde financieringsvoorwaarden veel landen het risico lopen in gebreke te blijven. Egypte kreeg in 2022 een lagere rating en Ghana in februari. In dezelfde geest verlagen we dit kwartaal de rating van  Kenia en Bolivia.

Download onze Nederlandstalige Landen- en Sectorrisico Barometer

^{_{[1] Maleisië, Filippijnen, Saoedi-Arabië, Qatar, Tanzania, Niger, Nigeria, Kaapverdië, Bosnië-Herzegovina, Kazachstan en Oezbekistan.}}