Macro-economie op de proef gesteld door micro-economische verslechtering - Coface Landen- en sectorrisico Barometer 2023 Q3

De bijna voortdurende daling van de inflatie in de afgelopen maanden, tegen de achtergrond van dalende grondstoffenprijzen, in combinatie met een bloeiende arbeidsmarkt en nog steeds solide loondynamiek, heeft de hoop op een zachte landing voor de wereldeconomie weer aangewakkerd. Deze hoop, die in de Verenigde Staten als vanzelfsprekend of bijna vanzelfsprekend wordt beschouwd, wint terrein in Europa, waar de energiesituatie veel geruststellender is dan een jaar geleden en waar wetsontwerpen voor financiën - voorlopig - slechts een (zeer) lichte aanscherping van de begrotingsschroeven suggereren. China, dat de voorkeur geeft aan een langere weg om de excessen uit het verleden weg te werken, zal zeker aanzienlijk vertragen (+4% in 2024, na +4,5% dit jaar), maar zal een van de belangrijkste motoren blijven van een nog herstellende wereldeconomie. Kortom, het spookbeeld van een recessie is aan het wegebben, zoals blijkt uit het feit dat de rentecurves in de meeste ontwikkelde economieën steeds minder omgekeerd zijn.

Hoewel het algemene economische beeld ongetwijfeld beter is dan een jaar geleden, zijn we het niet eens met deze zeer optimistische lezing van de situatie. Naast de al vaak genoemde risico's, waarvan sommige blijven toenemen (financiële stabiliteit, sociale en politieke risico's - die we in deze nieuwe editie van onze barometer updaten), moeten we in gedachten houden dat de strijd tegen de inflatie nog niet gewonnen is, of zelfs zijn (pijnlijke) laatste mijl is ingegaan: exclusief energie blijft de inflatie ver boven de door de centrale banken gestelde doelen, terwijl de situatie op de oliemarkt (opnieuw) gespannen is geworden na de aanslagen in Israël. In plaats van te proberen de voortekenen te lezen in de rentecurves, die al bijna 15 jaar onleesbaar zijn gemaakt door interventie van de centrale banken, moeten we ook erkennen dat de plotselinge afvlakking van de rentecurves die we recentelijk hebben waargenomen, meer te maken heeft met een correctie van de (slechte) marktverwachtingen op het gebied van monetair beleid (een draaipunt dat steeds verder weg komt te liggen) en een herbeoordeling van het staatsrisico in een context van recordemissies van obligaties, dan met een echte risicobereidheid die wordt ingegeven door gunstigere groeivooruitzichten. Overigens glijden de aandelenmarkten af (met ongeveer 5% sinds begin augustus op de meeste markten) en worden de bedrijfswinsten over het algemeen neerwaarts bijgesteld.

Hierin schuilt het grootste risico voor de macro-economie op korte en middellange termijn: terwijl de ontwikkelde economieën dankzij de hoge winstgevendheid en kasstroom van bedrijven de sterke tegenwind van de afgelopen kwartalen hebben kunnen weerstaan, vormt de versnelling van het aantal insolventies in de afgelopen maanden (tegen de achtergrond van krimpende kasposities) verslechterende marges en stijgende rentelasten, nu een bedreiging voor de opwaartse spiraal van lage claims, veerkrachtige werkgelegenheid en besparingen van huishoudens. Uiteindelijk kan dit een groter effect hebben op de eindvraag en dus op de wereldwijde groei dan aanvankelijk werd verwacht. Met andere woorden, het zijn niet de bedrijven die afhankelijk zijn van het economische klimaat, het is de macro-economie die voortvloeit uit de micro-economie. De risico's voor onze wereldwijde groeiprognoses voor 2024 (+2,2%, na +2,4% dit jaar - aanzienlijk lager dan die van de consensus) blijven daarom hoofdzakelijk negatief, vooral in de ontwikkelde economieën.

In deze context hebben we 7 beoordelingen van het landenrisico (2 upgrades en 5 downgrades) en 33 beoordelingen van het sectorrisico (17 upgrades en 16 downgrades) aangepast. Dit weerspiegelt een zekere mate van stabiliteit in onze verwachtingen voor de komende 18 maanden, in een omgeving die zeer volatiel en onzeker blijft.