Politiek risico in Latijns-Amerika: Terug naar de toekomst

Latijns-Amerika verkeert sinds 2014 in een lastige periode. De plotseling ingezakte grondstoffenprijzen hebben de activiteit op diverse manieren beïnvloed (zoals lagere investeringen, exportopbrengsten en krappere overheidsfinanciën). Na twee recessiejaren groeide het bbp van de regio in 2017 eindelijk weer. De geschatte groei op jaarbasis bedroeg 1,1% en komt in 2018 naar verwachting nog verder op stoom (groeivoorspelling: +2,4% jaar op jaar). Dit optimistische vooruitzicht is echter op gunstige wereldwijde tendensen gebaseerd en niet op binnenlandse prestaties. Latijns-Amerika heeft geprofiteerd van de nog steeds langzaam krapper wordende monetaire cyclus in geavanceerde economieën (met name in de Verenigde Staten) en van een geleidelijke afremming in China en de verbetering van de grondstoffenprijzen die daar het gevolg van was. Echter heeft de reputatie van de regio in de ogen van de broodnodige buitenlandse investeerders een flinke knauw gekregen door de ongunstige politieke context, vooral door de vele schandalen sinds 2014 in de politiek en over de corruptie bij de overheid.

Politiek risico is altijd een negatieve wegingsfactor bij de economische vooruitzichten van Latijns-Amerika. De regio heeft een opmerkelijke geschiedenis van dictatoriale politieke systemen en populistische regeringen, waardoor landen in de regio herhaaldelijk zijn getroffen door perioden met hyperinflatie en crisissen rond de staatsschuld, wat ten koste is gegaan van houdbare economische ontwikkeling op de lange termijn.

Hoewel terrorisme geen groot probleem voor Latijns-Amerika is en er weinig gevaar is dat de grootste economieën in de regio, Mexico uitgezonderd, in conflicten verzeild raken, is het politieke, aan maatschappelijke spanningen gerelateerde risico veel groter. Slechte maatschappelijke fundamentals, zwakke resultaten met betrekking tot de perceptie van corruptie en relatief veel misdaad met dodelijke afloop, gevolgen van tientallen jaren met zowel lage groei als ondoelmatige sociaal en economische beleid waardoor de ongelijkheid zeer sterk is geworden, ondermijnen het perspectief voor de regio.

In deze context blijft politiek risico in 2018 een belangrijke zorg voor Latijns-Amerika. Tegen de achtergrond van de algemene ontevredenheid over de traditionele politieke klasse wordt volgend jaar in verscheidene landen een nieuwe president gekozen, waaronder Columbia (mei), Mexico (juli) en Brazilië (oktober).

Het risico dat politieke onzekerheden het economische klimaat aantasten neemt dus toe, vooral in Brazilië en Mexico.