Regionale economische ambities van China en Japan vertonen opvallende overeenkomsten
Volgens Coface zijn China en Japan op het gebied van handel en investeringen in de regio Azië/Pacific elkaars concurrenten aan het worden. Uit een rapport van Coface waarin wordt beschreven hoe door de opkomst van China de Japanse belangen in Azië met meer concurrentie te maken krijgen, blijkt dat Japan zijn voorsprong op investeringsgebied houdt. China blijft de ‘koning van de handel’. Echter uiteindelijk zouden de groeiende Chinese investeringen weleens een bedreiging voor de belangen van het Japanse bedrijfsleven in de regio kunnen vormen.
Handel en investeringen: groeiende concurrentie tussen Japan en China
Japan en China zijn niet alleen netto-grondstoffenimporteurs, maar ook belangrijke importeurs van mechanische en elektronische onderdelen en bestanddelen, die door hen tot exportgoederen met grotere toegevoegde waarde worden verwerkt. Dit komt doordat beide landen ook een belangrijke plaats in wereldwijde waardeketens hebben, in het bijzonder met betrekking tot elektronica. Het is dus niet zo vreemd dat hun top drie van exporten naar Azië identiek zijn: elektrische machines en apparaten, staalproducten en machines, toestellen en mechanische werktuigen. China is in de wereldwijde waardeketen met sprongen omhoog geklommen en dit proces zal naar verwachting voortduren. De steeds meer op elkaar lijkende productiestructuren van de twee landen zal onvermijdelijk tot concurrentie leiden.
De ‘Nieuwe Zijderoute’, China’s paradepaardje, hield de belofte in dat er ten bedrage van miljarden Amerikaanse dollars in infrastructurele en andere investeringen zou worden gestoken. Dit schroefde de verwachtingen van Aziatische beleidsmakers op. Toch daalden de uitgaande buitenlandse directe investeringen (uitgaande BDI, van China naar de rest van de wereld) met 29,4% tot $ 120 miljard in 2017. Dit is de eerste krimp op jaarbasis van uitgaande investeringen sinds 2009. De inkomende buitenlandse directe investeringen (inkomende BDI, van de rest van de wereld naar China) stegen met 7,9% en bereikten een hoogte van $ 135 miljard. Dit betekent dat China in 2017 weer een netto ontvanger van BDI werd.
Hoewel de Nieuwe Zijderoute alle aandacht trekt, drukken Japanse bedrijven in feite nog steeds een belangrijke stempel op het economische landschap in Azië. Japan heeft de groei van zijn overzeese investeringen weten vast te houden. Het heeft China ingehaald en is nu een grote speler. Coface is om een aantal redenen van mening dat Japan in de nabije toekomst een belangrijke regionale grootmacht blijft. Japan, een volwassen en welvarende economie, begon veel eerder dan China in het buitenland te investeren. Dit heeft het land een grote voorsprong gegeven bij de verwerving van een prominente rol in de regio. In de laatste tijd is er door hogere productiekosten een verschuiving gaande naar landen met lagere arbeidskosten in Zuidoost-Azië, waardoor Japanse bedrijven nog meer impact krijgen en invloed kunnen uitoefenen.
Potentiële bedreiging van de belangen van de Japanse bedrijvensector
Ondanks het ‘first-mover advantage’ van Japan met betrekking tot investeringen ziet Coface opvallende overeenkomsten tussen de twee landen op het investeringsfront. Dat zou weleens kunnen betekenen dat de Japanse bedrijven een zware tijd staat te wachten. De Chinese investeringen verschuiven van minerale hulpbronnen naar sectoren zoals de maakindustrie en dienstverlening, gebieden waarop Japan traditioneel een sterke rol speelt. De mijnindustrie zakte tussen 2006 en 2016 van de vierde naar de dertiende plaats, terwijl de maakindustrie steeg van de vijfde naar de tweede plaats. Japan blijft een belangrijke speler in de maakindustrie, maar het aandeel van Japan daalde van 69% van de totale BDI in 2006 naar slechts 35% in 2016. De reden daarvan is dat Japan zijn focus heeft verlegd naar diensten met een hoge toevoegde waarde en de ICT-sector, precies waar ook China’s regionale ambities liggen.
Concurrentie betekent dynamiek. Met twee grootmachten in Azië kan dat nieuwe zakelijke mogelijkheden scheppen voor ondernemingen in de regio. Er ontstaan ook meer onzekerheden door, in het bijzonder voor Japanse ondernemingen die niet in staat zijn om hun activiteiten op een hoger plan te brengen..
Volgens Coface zijn China en Japan op het gebied van handel en investeringen in de regio Azië/Pacific elkaars concurrenten aan het worden. Uit een rapport van Coface waarin wordt beschreven hoe door de opkomst van China de Japanse belangen in Azië met meer concurrentie te maken krijgen, blijkt dat Japan zijn voorsprong op investeringsgebied houdt. China blijft de ‘koning van de handel’ blijft. Echter uiteindelijk zouden de groeiende Chinese investeringen weleens een bedreiging voor de belangen van het Japanse bedrijfsleven in de regio kunnen vormen.